"Onzin!!! Laster!!! Blasfemie!!!" Veel gelovigen komen uitroeptekens tekort om hun weerzin tegen de aantijgingen in de Da Vinci Code onder woorden te brengen. Wie heeft er gelijk? Dan Brown of de katholiek kerk?

Dan Brown stelt dat Jezus gewoon getrouwd was met Maria Magdalena en dat Jezus en Maria samen tenminste een kind kregen: Sarah. Maria Magdalena vetegenwoordigt volgens Dan Brown het vrouwelijke goddelijke. Ze was priesteres van de Godin. In een vruchtbaarheidsritueel zouden jezus en Maria een zijn geworden en heelheid hebben bereikt.

Dat is natuurlijk tegen het zere been van de kerk. Wanneer je een godheid bent, doe je niet aan seks en krijg je ook geen kinderen. Op zeer veel christelijke websites en in boeken wordt omstandig uitgelegd dat Jezus wel een Godheid is. Drievoudig zelfs: God de vader, God de zoon en God de heilige geest.

Er wordt dan vaak gewezen op bijbelpassages om deze bewering hard te maken. Wat de kerk meestal niet vermeld, is dat deze heilige drie-eenheid bedacht is door een Romeinse keizer.

Constantijn de Grote was de eerste 'christelijke' keizer. In het jaar 325 riep hij alle christelijke kerkvorsten bij elkaar om te komen tot eenheid. De bijbel zoals wij die kennen bestond nog niet. Regionaal waren er nogal wat verschillen. Ieder dorp had zo'n beetje zijn eigen evangelie en interpreteerde dat op eigen wijze.

Om daar een eind aan te maken hield Constantijn de Grote in 325 een concilie waarin afspraken werden gemaakt over wat er nu eigenlijk geloofd werd. Het was hier dat onder andere besloten werd dat Jezus een Godheid was. Tot die tijd werd Jezus door veel christenen ook gezien als profeet, vrijheidsstrijder of als weliswaar wijs, maar toch duidelijk sterfelijk mens.

Historicus en kerkgeleerde Jacob Slavenburg stelt in zijn boek 'Valsheid in Geschrifte' dat tijdens de bijeenkomst in 325 de basis werd gelegd voor het christelijk geloof zoals wij dat nu kennen. Uit alle bekende evangelien (en dat waren er nogal wat) die in de vierde eeuw in omloop waren, werden er vier uitverkoren tot 'officieel evangelie': de evangelien volgens Marcus, Mattheus, Lucas en Johannes.

Andere evangelien (zoals bijvoorbeeld het oudere evangelie van Thomas en het evangelie van Maria Magdalena) mochten voortaan niet meer gebruikt worden en moesten worden vernietigd. Ze verdwenen dan ook snel, al wordt er vermoed dat veel alternatieve evangelien eeuwenlang veilig opgeborgen zijn in de krochten van het Vaticaan. Veel van de 'onofficiele' evangelien doken pas weer op na de ontdekking van de Dode Zeerollen en de Nag Hammadigeschriften in de 20e eeuw.

Veel geleerden die het vroege christendom bestudeerd hebben, zijn het eens met de stelling dat er in de evangelien die samen het Nieuwe Testament vormen nogal wat geschrapt en herschreven is. "Zo'n 26.000 keer", vermoedt Jacob Slavenburg. Er is op die manier een kerkleer ontstaan die afwijkt van de oorspronkelijke tekst en die de visie weergeeft van de eerste kerkvorsten. En dat was er eentje van een kerk die door mannen gedomineerd werd, en waarin vrouwen geen rol van betekenis speelden.

Veranderingen in bijbelteksten zijn overigens lang niet allemaal opzettelijk. In het evangelie volgens Marcus staat bijvoorbeeld: "Het is gemakkelijker dat een kameel gaat door het oog ener naald, dan dat een rijke het Koninkrijk Gods binnengaat." Dat heeft niks met naald en draad te maken, zoals veel mensen denken. Met "het oog van de naald" worden kleine poortjes bedoeld in de stadsmuur. Deze zouden mans-groot zijn en voor een kameel dus moeilijk toegankelijk.

Kortom:
De kerk mag dan wel boos zijn op de bewering van Dan Brown dat er in de eerste eeuwen van het christendom politieke spelletjes gespeeld zijn en dat bijvoorbeeld de rol van de vrouw op die manier aanzienlijk beknot is, maar veel bijbelgeleerden zijn het eens met de visie zoals die in de Da Vinci Code staat.

Zie voor de rol die de kerk gespeeld heeft in het zwartmaken van vrouwen ook het verhaal: Maria Magdalena is de echtgenote van Jezus".

Bronnen:
'De geheimen van de Da Vinci Code', Simon Cox, uitgeverij Forum, 2004
'Valsheid in Geschrifte', Jacob Slavenburg, uitgeverij , 1995